PHÖÔNG PHAÙP LAÄP PHIEÁU
( FICHIER )
I.
DAÃN NHAÄP:
Ngöôøi ta thöôøng quen cho
raèng caùc tôø phieáu chæ duøng cho coâng vieäc heä thoáng
löu tröõ kieán thöùc. Nhöng trong thöïc teá, phieáu ñöôïc
öùng duïng trong raát nhieàu laõnh vöïc caù nhaân laãn
taäp theå maø ngöôøi ta laïi khoâng ngôø.
Caùc tôø phieáu ñem laïi moät söï tieän lôïi, nhanh
choùng, goïn gaøng, kín ñaùo cho caù nhaân, ñoàng thôøi
laïi coù hieäu quaû roäng vaø cuøng luùc nôi taäp theå. Do
vaäy, coù theå coi ñaây laø moät trong caùc phöông phaùp
naêng ñoäng.
II.
PHAÂN LOAÏI:
- NAÊNG ÑOÄNG CAÙ NHAÂN:
Caùc loaïi goàm coù: phieáu tuû saùch, phieáu toùm löôïc
taùc phaåm, phieáu löu tröõ kieán thöùc, phieáu ghi cheùp
hoïc hoûi, phieáu ghi nhôù coâng vieäc, phieáu daøn baøi
thuyeát trình, phieáu thôøi khoùa bieåu…
- NAÊNG ÑOÄNG TAÄP THEÅ:
Caùc loaïi nhö: phieáu baàu cöû bieåu quyeát, phieáu ño
löôøng xaõ hoäi, phieáu thu nhaët giaûi phaùp, phieáu chia
seû thaûo luaän, phieáu ñieàu ñoäng phaân coâng, phieáu
thoâng tin lieân laïc vaø caùc daïng phieáu troø chôi sinh
hoaït…
Nhìn chung, ôû caû hai maët
öùng duïng vöøa neâu, Phöông Phaùp Laäp Phieáu ñeàu ñaït
ñöôïc hieäu quaû naêng ñoäng trong coâng thöùc:
Döõ lieäu thu nhaän
Hieäu quaû naêng ñoäng = Heä soá naêng ñoäng X
---------------------------
Thôøi gian söû duïng
Thôøi gian söû duïng caøng nhanh vaø ngaén,
caùc döõ kieän thu nhaän caøng nhieàu, hieäu
quaû naêng ñoäng caøng cao.
Ngoaøi ra, taát caû coøn phuï thuoäc vaøo heä soá naêng
ñoäng do caùch tieán haønh linh hoaït vaø haáp daãn cuûa
ngöôøi söû duïng cuõng nhö tinh thaàn höôûng öùng cuûa
taäp theå ( neáu laø naêng ñoäng taäp theå – dynamique de
groupe ).
III.
ÑÒNH NGHÓA:
Nhö vaäy, neáu chuùng ta chæ
chuù yù ñeán muïc ñích naêng ñoäng taäp theå, Phöông
Phaùp Laäp Phieáu seõ ñöôïc hieåu laø phöông phaùp:
- Duøng caùc tôø phieáu nhoû ( fiches ) coù kích thöôùc nhö nhau, coù maàu khaùc nhau neáu caàn heä thoáng töøng maûng vaán ñeà, coù ñaùnh kyù hieäu thöù töï neáu caàn phaûi trieån khai tröôùc sau,
- Trieån khai ñeå môøi goïi taäp theå ghi nhaän hoaëc thieát laäp caùc döõ kieän ñoùng goùp cuûa moãi thaønh vieân, hoaëc ñeå ñieàu ñoäng moät vieäc chung,
- Taát caû dieãn ra trong moät thôøi gian toái thieåu, tuøy theo tính chaát cuûa coâng vieäc ñoøi hoûi.
- Cuõng ñöøng queân: ñeå coù ñöôïc hieäu quaû naêng ñoäng cao nhaát, caàn phaûi taïo ñöôïc baàu khí sinh ñoäng, nhö theå ñang toå chöùc moät cuoäc chôi ñaày höùng thuù, trong ñoù moïi ngöôøi ñeàu tích cöïc coäng taùc vôùi nhau. Do vaäy ngöôøi ñieàu ñoäng ôû ñaây coøn ñöôïc coi laø moät Linh Hoaït Vieân.
IV. ÖÙNG DUÏNG:
1. PHIEÁU THU NHAËT GIAÛI
PHAÙP:
Môû ñaàu moät cuoäc hoïp
hoaëc moät buoåi thuyeát trình, linh hoaït vieân neâu leân
vaán ñeà, phaùt phieáu roài ñeà nghò moïi ngöôøi ñoäng
naõo tìm ra caùc nhu caàu, hoaëc caùc yù kieán, caùc giaûi
phaùp, caùc döõ kieän lieân quan ñeán vaán ñeà, ghi vaøo
phieáu cuûa mình trong 3 phuùt.
Ví duï: Theo baïn, ñöùc
tính naøo caàn nhaát cho moät giaùo lyù vieân ? Baïn döï
kieán Nhoùm neân laøm gì trong thôøi gian tôùi ? Chuyeán
Traïi Bay saép tôùi cuûa Toaùn Traùng neân mang theo nhöõng
gì ? Baïn haõy ñaët cho teân caâu truyeän vöøa nghe moät
töïa ñeà coù 5 chöõ; Baïn haõy vieát noát phaàn keát
coøn boû löûng cuûa caâu truyeän; Baïn haõy xeáp thöù töï
5 nhaân vaät ñaùng gheùt nhaát trong caâu truyeän…
Sau ñoù, thu laïi, toång hôïp
nhanh taïi choã vaø coâng boá ngay. Vôùi keát quaû, coù
theå cho baøn baïc, tranh luaän ñeå laøm saùng toû theâm
vaán ñeà.
2. PHIEÁU CHIA SEÛ THAÛO
LUAÄN:
Chuaån bò tröôùc caùc vaán
ñeà caét nhoû töø chuû ñeà buoåi chia seû, sao cho öùng
vôùi soá ngöôøi döï, ghi vaøo töøng tôø phieáu coù
ñaùnh soá thöù töï vaø quy ñònh soá phuùt ñeå chia seû.
Môøi moïi ngöôøi ruùt
phieáu theo ngaãu nhieân. Sau ít phuùt suy nghó, laàn löôït
moãi ngöôøi töø phieáu soá 1 seõ chia seû yù töôûng
cuûa mình cho ñeán heát.
Löu yù: Ñeå baàu khí ñöôïc
sinh ñoäng, raûi raùc moät soá phieáu ñeà nghò ngöôøi
nhaän ñöôïc haõy choïn moät baøi haùt chung hôïp chuû
ñeà, moät troø chôi nheï coù yù nghóa… Phieáu aùp choùt
ñeà nghò haõy ghi nhaän vaø ñuùc keát chung. Phieáu cuoái
cuøng duøng ñeå löôïng giaù buoåi hoïp maët hoaëc daâng
lôøi caàu nguyeän keát thuùc.
Nhö vaäy, ai cuõng thaáy töï
tin maø ñoùng goùp phaàn mình thaät thoaûi maùi cho thaønh
quaû chung.
Caùch naøy chæ neân duøng
cho moät Nhoùm khoaûng 20 ngöôøi. Neáu ñoâng hôn, neân
chia thaønh caùc Ñoäi, caùc Toaùn vaø tieán haønh theo
Phöông Phaùp Nhoùm Ong ( Buzz-Group ).
3. PHIEÁU ÑO LÖÔØNG XAÕ
HOÄI:
Vôùi moät Nhoùm ñang coù
vaán ñeà khuûng hoaûng veà nhaân söï laøm vieäc, hoaëc
môùi baàu laïi Ban Ñieàu Hoøa, ñang caàn môøi goïi coäng
taùc, coù theå phaùt phieáu cho toaøn Nhoùm, ñeà nghò moãi
ngöôøi kín ñaùo ghi teân moät ñoái töôïng.
Ví duï: Nhaän moät vieäc
quan troïng, baïn seõ môøi ai coäng taùc ? Trong Nhoùm, baïn
deã daøng taâm söï vaø hoûi yù kieán ai ? Goùp laïi, toång
hôïp vaø veõ thaønh moät Xaõ Hoäi Ñoà ( Sociogramme ) cuûa
Nhoùm. Löu yù: Duøng xong neân huûy taát caû ñeå giöõ
caån maät.
4. PHIEÁU ÑIEÀU ÑOÄNG
PHAÂN COÂNG:
Tröôùc moät chuyeán thaùm
du, moät kyø traïi, pique-nique hay phuïc vuï töø thieän, ban
toå chöùc coù theå leân keá hoaïch phaân coâng chi tieát,
ñoàng ñeàu, chính xaùc, ngaén goïn vaøo töøng tôø
phieáu, boû trong moät bao thö theo kieåu “caåm nang”. Caùc
maët chính caàn ghi nhö: noäi dung thöïc hieän, thôøi gian,
thôøi ñieåm, ñòa ñieåm, daáu hieäu nhaän dieän, haønh
trang, duïng cuï…
Sau ñoù, hoïp toaøn Ñoaøn,
trao taän tay töøng ngöôøi tuøy theo khaû naêng hoaëc coù
theå cho boác thaêm, moïi ngöôøi cöù theá maø tieán haønh
coâng vieäc theo phaàn vuï vöøa ñöôïc nhaän.
5. PHIEÁU THOÂNG TIN LIEÂN
LAÏC:
Khi Nhoùm coù vieäc ñoät
xuaát caàn baùo cho nhau gaáp nhö: tang ma, tai naïn, oám ñau
hoaëc moät cuoäc hoïp nhanh, moät Traïi Bay…, Tröôûng
Nhoùm phaùc hoïa keá hoaïch vaø phaân tuyeán ñeå giao cho
moät vaøi baïn ñi thoâng tin.
Moãi tôø phieáu ghi roõ noäi
dung tin keøm theo danh saùch ngöôøi nhaän tin, ngöôøi
truyeàn tin tieáp. Cöù theá, theo nguyeân taéc daây chuyeàn,
baûn tin seõ ñöôïc phoå bieán raát nhanh vaø chính xaùc
ñeán moïi ngöôøi trong Nhoùm.
6. PHIEÁU SINH HOAÏT TROØ
CHÔI:
Phieáu ñöôïc duøng trong
raát nhieàu troø chôi nheï trong nhaø ( in door ) hoaëc ngoaøi
trôøi ( out door ) cho khoaûng 15 tôùi 20 ngöôøi. Ví duï:
Moãi ngöôøi goùp 5 chöõ ñeå hoaøn taát moät laù thö
tình; Beân neáu beân thì; Moâ taû chaân dung hoa haäu…
Vôùi caùc troø chôi lôùn,
phieáu duøng laøm maät thö cho caùc Toaùn vaø laøm caåm
nang höôùng daãn ngöôøi ñöùng traïm. Trong troø chôi
laøm Baùo Chaïy ( Press Express ), Pa-noâ Chaïy ( Panneaux
Express ), phieáu seõ höôùng daãn chi tieát veà chuû ñeà
vaø boá cuïc, phaân coâng cho töøng ngöôøi ñeå kòp hoaøn
taát trong thôøi gian kyû luïc.
7. PHIEÁU NHAØN ROÃI TAÏI
TRAÏI:
Tröôûng Tröïc cuûa moät
Traïi Huaán Luyeän göûi cho moãi traïi sinh moät tôø
phieáu, ñeà nghò taän duïng nhöõng giaây phuùt raûnh roãi
ñeå laøm moät soá vieäc vui vaø yù nghóa, sau ñoù xin xaùc
nhaän cuûa töøng Tröôûng chuyeân traùch.
Ví duï: Laøm baûng maãu 5
nuùt daây; Veõ laïi ngoâi chuøa gaàn ñaát traïi; Söu taàm
5 loaïi laù, 5 loaïi ñaù; Ghi vaøo soå tay teân hoï, teân
röøng vaø ñòa chæ cuûa 5 traïi sinh mình môùi quen.
8. PHIEÁU THIEÁT LAÄP SÔ
ÑOÀ:
Khi hoïc hoûi moät ñeà taøi
nhieàu chi tieát hoaëc khi hoïp phaùc hoïa moät keá hoaïch
phöùc taïp theo phöông phaùp Praise, coù theå chia Nhoùm
thaønh nhieàu Ñoäi, nhieàu Toaùn ñeå nghieân cöùu töøng
maûng vaán ñeà. Moãi Toaùn laïi duøng Phöông Phaùp Ñoäng
Naõo ( Brain Storming ) ñeå chi tieát hoùa vaán ñeà, ghi
töøng döõ kieän leân töøng boä phieáu cuøng maàu.
Hoïp chung, raùp caùc maûng
phieáu treân baøn hoaëc daùn taïm treân baûng, vaïch caùc
ñöôøng daây töông quan thaønh sô ñoà, goùp yù söûa
ñoåi vò trí caùc tôø phieáu roài bieåu quyeát ñoàng yù.
Sau ñoù sao laïi, laäp thaønh chöông trình Praise chính
thöùc.
9. PHIEÁU TOÅ CHÖÙC CAÀU
NGUYEÄN:
Baèng kinh nghieäm, chuaån bò
tröôùc nhieàu boä phieáu caàu nguyeän cho töøng tình
huoáng maø Nhoùm thöôøng ñaûm nhaän nhö: Tónh taâm;
Vieáng xaùc; Giuùp beänh nhaân haáp hoái; Sinh nhaät; Boån
Maïng; Hoïp maët truyeàn thoáng…
Boä phieáu ghi roõ dieãn
tieán buoåi caàu nguyeän: Lôøi môû; Baøi haùt; Lôøi
Chuùa; Baøi suy nieäm; Caùc kinh, Caùc yù caàu nguyeän…
Ñaùnh soá thöù töï töøng tôø phieáu, trao cho töøng
ngöôøi phuï traùch ñeå cöù laàn löôït ñoïc, xöôùng
kinh, ñeäm ñaøn, choïn saùch haùt, baét nhòp, daâng lôøi
nguyeän…
Moãi boä ghi roõ ngoaøi bìa
tình huoáng söû duïng ñeå deã choïn.
V. DAËN DOØ:
Moãi Linh Hoaït Vieân, Huynh
tröôûng luoân mang trong haønh trang moät xaáp phieáu traéng
vaø moät soá buùt vieát ñeå saün saøng aùp duïng Phöông
Phaùp Laäp Phieáu trong moïi tình huoáng caàn thieát.
Caùc tôø phieáu, boä phieáu
ñaõ duøng neân löu laïi thaønh tö lieäu, coù theå duøng
laïi laøm gôïi yù cho dòp khaùc, nôi khaùc vôùi caùc
nhoùm khaùc coù trình ñoä töông ñöông.
VI. THÖÏC TAÄP:
Xin ñôn cöû döôùi ñaây
nhö laø ví duï minh hoïa öùng duïng Phöông Phaùp Laäp
Phieáu trong thöïc teá naêng ñoäng moät Nhoùm:
Boä 3 tôø phieáu caåm nang
duøng cho kyõ naêng Kòch Hoûa Toác vôùi 3 Toaùn baïn treû
khoaûng töø 14 tôùi 22 tuoåi, moãi Toaùn khoaûng 10 tôùi
15 baïn, sinh hoaït trong phoøng hoaëc ngoaøi trôøi, theo moät
chuû ñeà Giaùo Lyù saùt vôùi Kinh Thaùnh.
PHIEÁU
DIEÃN KÒCH CHO TOÅ 1
Toå cuûa caùc baïn coù ñuùng
20 phuùt ñeå hoïp baøn, phaân vai, taäp döôït vaø chuaån
bò dieãn vôû kòch ngaén trong 10 phuùt.
Chuû ñeà vôû kòch laø
“HAÕY ÑEÁN MAØ XEM”, döïa theo Tin Möøng Ga 1, 35 - 39.
Hình dung theâm ñoaïn hai moân ñeä ñi theo Ñöùc Gieâ-su
vaø ôû laïi nhaø cuûa Ngöôøi cho ñeán chieàu, Chuùa ñaõ
laøm gì, ñaõ noùi gì vaø hai oâng ñaõ soáng vôùi Chuùa
theá naøo ?
Neân môû Kinh Thaùnh, ñoïc
chung vôùi nhau thaät kyõ ñeå khoâng boû soùt chi tieát
quyù giaù naøo. Caùc vai chính, phuï chia ra nhö sau:
- Ñöùc Gieâ-su
- OÂng Gio-an Taåy Giaû
- Moân ñeä Gio-an
- Moân ñeä An-reâ
- Ñaùm ñoâng ñang nghe oâng Gio-an Taåy Giaû giaûng
- Coù theå theâm vai Ñöùc Meï luùc ñeán nhaø cuûa Chuùa.
Caùc vai chæ caàn öùng
bieán, duøng caùc ñoà coù saün ñeå hoùa trang. Neáu hoùa
trang thaønh ngöôøi hieän taïi cuûa theá kyû 20 caøng hay,
caøng gaàn guõi vôùi ñôøi soáng hoâm nay.
Chuùc caùc baïn thaønh coâng,
ñoàng thôøi caûm nghieäm saâu xa veà lôøi môøi goïi
“HAÕY ÑEÁN MAØ XEM” cuûa Chuùa ñoái vôùi moãi ngöôøi.
PHIEÁU
DIEÃN KÒCH CHO TOÅ 2
Toå cuûa caùc baïn coù ñuùng
20 phuùt ñeå hoïp baøn, phaân vai, taäp döôït vaø chuaån
bò dieãn moät vôû kòch trong 10 phuùt.
Chuû ñeà vôû kòch laø
“YEÂU THÖÔNG PHUÏC VUÏ”, döïa theo Tin Möøng Mt 25, 31 -
40. Caàn phaûi töôûng töôïng hình dung ra caûnh tröôùc
khi tôùi ngaøy phaùn xeùt vaø khen thöôûng, nhöõng ngöôøi
ñaõ yeâu thöông phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo khoù vaø
ñau khoå nhö theá naøo ( cho aên, môøi uoáng, chia aùo…
). Khoâng caàn dieãn phaàn sau ñoái vôùi nhöõng keû bò
Ñöùc Vua phaït vì ñaõ khoâng giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo.
Neân môû Kinh Thaùnh, ñoïc
chung vôùi nhau thaät kyõ, khoâng boû soùt chi tieát quyù
giaù naøo. Caùc vai chính vaø phuï chia ra nhö sau:
- Ñöùc Vua
- Ngöôøi ñaõ cho keû ñoùi ñöôïc aên
- Ngöôøi ñaõ cho keû khaùt ñöôïc uoáng
- Ngöôøi ñaõ cho keû traàn truoàng ñöôïc coù aùo maëc
- Ngöôøi ñaõ chaêm soùc keû ñau yeáu
- Ngöôøi ñaõ thaêm nuoâi keû tuø ñaày.
Caùc vai chæ caàn öùng
bieán, duøng caùc ñoà coù saün ñeå hoùa trang. Neáu hoùa
trang thaønh ngöôøi hieän taïi cuûa theá kyû 20 caøng hay,
caøng gaàn guõi vôùi ñôøi soáng hoâm nay.
Chuùc caùc baïn thaønh coâng,
ñoàng thôøi caûm nghieäm saâu xa veà lôøi môøi goïi
“HAÕY PHUÏC VUÏ THA NHAÂN” cuûa Chuùa ñoái vôùi moãi
ngöôøi chuùng ta.
PHIEÁU
DIEÃN KÒCH CHO TOÅ 3
Toå cuûa caùc baïn coù ñuùng
20 phuùt ñeå hoïp baøn, phaân vai, taäp döôït vaø chuaån
bò dieãn moät vôû kòch trong 10 phuùt.
Chuû ñeà vôû kòch laø
“HAÕY YEÂU THÖÔNG NHAU”, döïa theo Tin Möøng Lc 10, 30 -
35. Caàn dieãn taû ñöôïc söï khaùc bieät giöõa thaùi
ñoä thôø ô cuûa nhöõng ngöôøi ñaïo ñöùc giaû vaø
thaùi ñoä yeâu thöông quan taâm ñoái vôùi tha nhaân cuûa
ngöôøi toát laønh, soáng theo Lôøi Chuùa daïy.
Neân môû Kinh Thaùnh, ñoïc
chung vôùi nhau thaät kyõ ñeå khoâng boû soùt chi tieát
quyù giaù naøo. Caùc vai chính, phuï chia ra nhö sau:
- Ngöôøi boä haønh ñi Gieâ-ri-khoâ
- Boïn cöôùp
- Thaày tö teá
- Thaày Leâ-vi
- Ngöôøi Sa-ma-ri toát laønh
- Ngöôøi chuû quaùn.
Caùc vai chæ caàn öùng
bieán, duøng caùc ñoà coù saün ñeå hoùa trang. Neáu hoùa
trang thaønh ngöôøi hieän taïi cuûa theá kyû 20 caøng hay,
caøng gaàn guõi vôùi ñôøi soáng hoâm nay.
Chuùc caùc baïn thaønh coâng,
ñoàng thôøi caûm nghieäm saâu xa veà lôøi môøi goïi
“HAÕY YEÂU THÖÔNG NHAU” cuûa Chuùa ñoái vôùi moãi
ngöôøi chuùng ta.
Đăng nhận xét