Các di tích lịch sử và Thủy Tổ khai canh lập làng ở phú đa – Quỳnh bảng
4. Di tích nhà thờ họ Hồ Đức (09/08/2013 07:50 AM) |
||||||
Nhà thờ họ Hồ Đức
được xây dựng từ thời Hậu Lê, nơi tôn thờ Thỉ tổ Hồ Đức Đỏ cùng các vị tiên
tổ trong dòng họ có công với dân, với nước như Hồ Đăng Cẩm, Hồ Đức Khoan...
Thỉ tổ Hồ Đức Đỏ,
thuỵ Phúc Chính Phủ Quân, sinh năm Giáp Thìn (1664), cụ là người có công cải
tạo đất đai để canh nông, xây dựng làng Phú Đa. Cụ mất vào ngày 23 tháng 2
năm Thìn, mộ cụ được đặt ở lùm Giành, bãi Đông. Nhớ công ơn của cụ, con cháu
sau này đã xây dựng nhà thờ trên chính mảnh đất cụ an cư lập nghiệp để tưởng
nhớ, tri ân vị tiên tổ đầu tiên của dòng họ Hồ Đức.
Ngũ Thế tổ Hồ
Đăng Cẩm là hậu duệ đời thứ 5 của Thỉ tổ Hồ Đức Đỏ, sinh vào giờ Dần, ngày 13
tháng 8 năm Đinh Sửu (1757). Sinh ra và lớn lên trong một gia đình gia giáo,
thủa nhỏ có tiếng là thông minh, lanh lợi, lại thêm chút năng khiếu về võ
nghệ nên đã sớm thăng tới chức Thị hầu tả thuyền.
Khi vừa tròn
25 tuổi, bất bình và căm phẫn trước những việc làm dưới thời Trịnh Sâm, Trịnh
Cán nên đã đồng sức cùng lính Ưu binh treo khẩu hiệu “Tam quân phò
chính” phế Trịnh Cán đưa Trịnh Khải lên ngôi chúa và năm sau 1783, trong một
ngày, ông được vua Lê Hiển Tông phong 2 sắc trong, ghi nhận công tôn phù và
tôn phù Tự vương. Vua Minh Mệnh, truy phong ông là “Trung đẳng thần”.
Cụ Hồ
Đức Khoan, sinh vào giờ Hợi, ngày mồng 6 tháng 2 năm Thiệu trị thứ 2 (1842),
mới lên 9 tuổi, đã mồ côi cha, nhưng thông minh, hoạt bát, ham học và đậu tú tài
lần thứ nhất vào kỳ thi năm Mậu Thìn (1868), nên dân làng gọi là ông Tú Kép
và là người khai khoa của làng và Đình làng lúc đó được dân làng đặt tên đình
là “Đình Mừng Khoa”. Cụ là người có công lớn lập làng Tân Mỹ vào năm 1876,
được nhà Vua ban chiếu chỉ ngợi khen, là người có công gieo gieo mầm tri
thức, truyền thống hiếu học của quê hương Đồng Xuân (Làng Tân Mỹ trước đây).
Cụ mất vào giờ Hợi, ngày 19 tháng 10, năm Quý Sửu (1913), thọ 72 tuổi. Để
tưởng nhớ công ơn của cụ, năm 1916, dân làng Đồng Xuân đã tôn cụ là Thành
hoàng và rước bài vị của cụ với vị hiệu “Mậu Thìn, Quý Dậu, nhị khoa Tú tài,
bản thôn mộ trưởng thọ lão, tự Kính Phu, thụy vân nghị Hồ phủ quân”.
Tiếp
nối truyền thống hiếu học và cách mạng của cha ông, các thế hệ con cháu
trong dòng họ tích cực thi đua học tập thành danh, tham gia nhiều cuộc cách
mạng, nhiều người đã trở thành nhà quản lý, lãnh đạo giỏi trên các lĩnh vực
của xã hội. Dòng họ Hồ Đức luôn đi đầu trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ,
an ninh - an toàn thôn xóm đã nhiều năm liền được công nhận là dòng họ tiêu
biểu của huyện.
Đến với
di tích nhà thờ họ Hồ Đức, chúng ta ai cũng cảm nhận được nét cổ kính, linh
thiêng. Trải qua bao biến cố, thăng trầm của lịch sử, nhà thờ họ Hồ Đức vẫn
được con cháu bảo tồn, tôn tạo; các hạng mục công trình được giữ khá nguyên
vẹn, quy mô lớn, kiến trúc cổ kính, tôn nghiêm và hiện còn lưu giữ được nhiều
hiện vật quý có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học, mỹ thuật, ... phục vụ
cho việc nghiên cứu, giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng cho
các thế hệ mai sau.
Hàng
năm, vào ngày 19 tháng 10 âm lịch (ngày giỗ cụ Hồ Đức Khoan), con cháu ở khắp
mọi miền đất nước đều hội tụ về nhà thờ họ; dâng nén hương tâm thành, tỏ lòng
thành kính, tri ân tưởng nhớ các bậc tiên tổ, thể hiện tình cảm, sự ngưỡng
vọng, biết ơn sâu sắc công lao của tổ tiên ông bà và các bậc tiền nhân đã có
nhiều công sức xây dựng quê hương, đất nước và sự tồn thịnh của dòng họ...
|
5.Di tích đền Đồng Xuân (08/08/2013 05:21 PM) |
Đền Đồng Xuân, là
một công trình kiến trúc cổ, đã tồn tại hàng trăm năm, nơi tôn thờ, tưởng nhớ
công đức của danh nhân và vị thần Phương Hách Quyết Thanh Đế Quân đã có công
bảo quốc hộ dân trong 2 cuộc kháng chiến và trong cuộc sống đời thường, góp
phần ổn định và phát triển KT-XH của quê hương, đất nước. Phạm Đình Toái là
một vị quan sống hết lòng vì dân, vì nước có nhiều cống hiến to lớn trên lĩnh
vực kinh tế, chính trị, văn hoá, quân sự. Trải qua bao biến cố thăng trầm của
lịch sử. Năm 1842, Ông được bổ nhiệm làm quan ở nhiều nơi, giữ nhiều chức vụ
khác nhau, từ tri huyện, tri phủ…cho đến Tân Vệ Quyền, nhưng bước đường làm
quan của ông gặp nhiều trắc trở. Điều quý nhất ở ông là dù làm quan ở đâu, ở
trong hoàn cảnh nào cũng luôn coi trọng đạo nghĩa. Lúc về hưu, được phong
tước “Hồng Lô Tự Khanh”, ông có công lớn trong việc khai cơ, lập ấp trên vùng
đất hoang hoá cận biển, kề sông, lập nên làng Đồng Xuân (nay thôn Tân Xuân,
xã Quỳnh Bảng), cung tiến tiền của cung cấp cho dân khẩn hoang, làm đường,
đào giếng, bắc cầu qua sông, qua lạch, lập chợ, làm nhà, xây dựng Đình làng,
đình xóm, nhà Thánh, lập Từ đường… Ngoài việc tổ chức khai hoang, chăm lo đời
sống cho nhân dân, ông còn để lại cho hậu thế một số tác phẩm văn học, sử học
có giá trị nghệ thuật cao, mang ý nghĩa giáo dục và tính nhân văn sâu sắc;
tiêu biểu là “Đại Nam Quốc Sử Diễn Ca”, “Đồng Xuân Hương Thư” và bộ sách
“Quỳnh Lưu Tiết Phụ Truyện”…Phạm Đình Toái là một vị quan thanh liêm, đức độ,
tài cao, lập nhiều chiến công lớn trong việc đem quân đi dẹp phỉ ở Phủ Sơn
Tây giúp nước, an dân, được Triều đình Nhà Nguyễn phong sắc “Dực Bảo Trung
Hưng Linh Phù Tôn Thần” và “Đoan Túc Tôn Thần”. Khi ông mất dân làng lập đền
thờ và tổ chức cúng tế vào ngày 12/2 âm lịch hàng năm. Với những cống hiến to
lớn đó, ông xứng đáng được tôn vinh danh nhân văn hoá mang tầm cỡ Quốc gia,
là vị thành Hoàng làng.
|
Đăng nhận xét